Boijmans toont Gouden Kalf-winnaar Kevin Osepa

In het depot wordt actief gewerkt aan een doorlopend onderzoek naar de relatie tussen het koloniale en slavernijverleden en de museumcollectie, genaamd Unpacking Boijmans. Het onderzoeksproject is gepresenteerd op zaal in Depot Boijmans Van Beuningen en behandelt het komende half jaar drie thema’s binnen het koloniale en slavernijverleden: handel, beeldvorming, en verzamel- en tentoonstellingsgeschiedenis. Bij iedere wissel zijn hedendaagse kunstenaars uitgenodigd om op een subtiele manier een interventie te plegen. De eerste kunstenaar is Kevin Osepa. In de filmruimte van het depot toont hij zijn film ‘La Última Ascensión’ (2022, Smarthouse Films), waarmee hij vorige maand een Gouden Kalf won. De film is een gelaagde en symbolische ode aan Curaçao en haar talloze onvertelde verhalen, gedragen door Afro-Caraïbische en inheemse spiritualiteit. De film is de eerste interventie in ‘Unpacking Boijmans’ en bekijkt met een intiem portret over rouwen en genezing de invloed van het prekoloniale verleden van het eiland op het postkoloniale Curaçao van vandaag. ‘Unpacking Boijmans – Het koloniale verleden en de collectie’ is niet alleen nu te bezoeken in het depot, het publiek mag ook meedoen. Het museum nodigt publiek uit om vragen in te brengen, maar ook om suggesties, verhalen en inzichten te delen op zaal.  

Ina Klaassen, directeur Museum Boijmans Van Beuningen: “In het depot wordt de collectie niet alleen goed verzorgd maar ook onderzocht. Met alle objecten onder één dak, allemaal gelijkwaardig opgeslagen, zijn de omstandigheden perfect om die objecten onder de loep te nemen – samen met het publiek. De impact uit het verleden is onder ons, ‘Unpacking Boijmans’ verlegt de focus op onderbelichte kanten van de verzameling die al in huis is. Door Kevin Osepa's film in het depot te tonen gaat die de dialoog aan met de verzameling. We zijn verheugd om dit met het publiek te kunnen delen.” 

Alexandra van Dongen, conservator historische vormgeving Museum Boijmans Van Beuningen: “Het gaat om een erkenning van het koloniale en slavernijverleden, een historisch besef om door te geven aan een nieuwe generatie Rotterdammers. Als moeder van twee Afro-Rotterdamse zoons is dit een heel bijzondere tijd om mee te maken. Het racisme en populisme van nu stamt uit dat verleden, we zijn gevormd door het verleden. Het is prachtig te zien dat het perspectief daarop aan het kantelen is. Ik heb het museum in mijn 36 jaar hier zien veranderen en ben ontzettend blij deze ontwikkeling mee te maken. Met dit onderzoek vullen we de gaten in het verhaal van deze bijzondere collectie.”   

Cathy Jacob, directeur presentaties Museum Boijmans Van Beuningen: “We gaan letterlijk in de zaal aan een tafel zitten en werken. We gaan aan bezoekers vragen stellen, bezoekers kunnen ons vragen stellen zodat er een dialoog op gang komt. Op deze manier kunnen we meer verhalen over de objecten verzamelen. Deze manier van werken gaan we trouwens nog veel vaker doen in de toekomst, dus niet alleen binnen dit ene onderzoek.” 

Lopend onderzoek 

In het depot wordt onderzoek gedaan naar de museumcollectie. Dit gebeurt bijna altijd projectmatig waarbij een team van medewerkers, soms in samenwerking met externen, verantwoordelijk wordt gesteld. Een restaurator kijkt naar de staat van een kunstwerk of voorwerp, een conservator draagt bij aan nieuwe kunsthistorische kennis en een registrar zorgt dat alle informatie over de collectie terug te vinden is. Deze onderzoeksprojecten zijn essentieel voor het museum omdat het tot nieuwe inzichten over de collectie leidt. Hoe er naar kunst, erfgoed en het verleden gekeken wordt is altijd in verandering, en onderzoek is dan ook nooit echt afgerond. ‘Unpacking Boijmans’ is een vervolg op het Rotterdamse onderzoek naar het koloniale en slavernijverleden van de stad, waaraan Museum Boijmans Van Beuningen heeft bijgedragen. Aan de hand van drie wisselende thema’s worden de sporen van het koloniale en slavernijverleden verbonden met kunstwerken en voorwerpen uit de collectie. Tijdens een periode van zes maanden wordt in samenwerking met bezoekers en een klankbordgroep bepaald langs welke inhoudelijke richtingen het onderzoek vorm gaat krijgen. 

Thema 1: t/m 5 december 2022 

Handel: Uiteenlopende collectiestukken dragen de sporen van de koloniale productie, handel en consumptie van suiker, tabak, thee en koffie.  Bij dit thema is de film ‘La Última Ascensión’ (2022) van Kevin Osepa te zien. Daarbij is er een rekwisiet uit de film opgesteld in de onderzoekspresentatie.

Thema 2: 6 december 2022 – 6 februari 2023 

Beeldvorming: In de museumcollectie bevinden zich kunstwerken en voorwerpen waarbij de manier van uitbeelden van mensen voorkomt uit koloniale en racistische representaties. Hierbij toont kunstenaar Boris van Berkum zijn onlangs door het museum aangekochte set pronkvazen Kabra Blauw, die hij in samenwerking met de Afro-Surinaamse Wintipriesteres Marian Markelo heeft ontwikkeld.

Thema 3: 7 februari 2023 – 2 april 2023 

Verzamel- en tentoonstellingsgeschiedenis: Vanaf het moment dat het toenmalige ‘Museum Boymans’ in 1849 z’n deuren opende voor het publiek is de verzameling vanuit een bepaalde tijdsgeest tot stand gekomen en tentoongesteld.  

Deze onderzoekspresentatie is vormgegeven door Studio Ossidiana.