'De afbreekeconomie’: kapot maken in de strijd voor een beter leven

Bezoek de tentoonstelling online tot en met 31 december 2021.

Om het geweld van de plastic vervuiling een halt toe te roepen zou anders gedacht moeten worden: hoe breek je straks af wat je nu gaat maken? Vandaag lanceert Boijmans ‘De afbreekeconomie’, een bio-based antwoord op de vervuiling van de fossiele economie. Een online tentoonstelling die een kanteling in het economisch denken voorstelt, geen groei maar balans in de natuur. 

Vanaf april tot en met december 2021 is de online tentoonstelling ‘De afbreekeconomie’ virtueel te bezoeken. Op uitnodiging van Museum Boijmans Van Beuningen tonen Studio Klarenbeek & Dros en het kunstenaarscollectief Atelier Van Lieshout een beeld van een alternatieve productieketen. De een is realistisch, de ander schurend. Daarnaast hebben de ontwerpers Koehorst in ’t Veld een grafische installatie gemaakt die de groei van de fossiele en de bio-based economie toont in de afgelopen decennia. Het resultaat is een tentoonstelling waar bezinning, innovatief makerschap en brute kracht samenkomen. In 2017 gaf een vijftigtal ontwerpers en kunstenaars in Boijmans al een oplossing voor de weeffouten in ons leefsysteem in de tentoonstelling ‘Change the System’. Met ‘De afbreekeconomie’ graaft Boijmans verder in de almaar urgenter wordende zoektocht naar alternatieve oplossingen.  

Bezoek hier ‘De afbreekeconomie’. Met de werken van de drie kunstenaars/ontwerpers presenteert de tentoonstelling verschillende methodes om de acute milieuproblematiek tegemoet te treden. Met de drietrap van bezinning, innovatief makerschap, en ontregelende poëzie toont ‘De afbreekeconomie’ kunst en design als aanvoerders met visie en daadkracht. In een tijd waar de statistieken ons in duizelingwekkend tempo om de oren vliegen geeft verbeelding houvast. Het toont het vervolg: een stap naar concrete oplossingen en alternatieven. 

Studio Klarenbeek & Dros maakt replica’s van kunststof designobjecten uit de collectie van het museum in hun eigen ‘wierwaar’. Dit materiaal is ontwikkeld op basis van zeewier. Het is natuurlijk afbreekbaar en groeit in al onze wateren. Het is makkelijk opschaalbaar naar massaproductie waarbij geen toxische afvalstromen vrijkomen. Overtollig CO2 wordt door de plantengroei opgeruimd en reststromen van het productieproces zijn water en mineralen, voedsel voor de aarde. In ‘degeneratietanks’ tonen Klarenbeek en Dros hoe de replica’s in water worden afgebroken door de aanwezige micro-organismen en slakken. Via een live feed kan je de volledige degeneratie van een Andries Copier replica online volgen.

Atelier Van Lieshout toont een recente uitvoering van ‘Disco Inferno - Happy End of Everything’ (2020), een ultieme recycle installatie die grenzeloze consumptie koppelt aan de cyclus van constructie en deconstructie. In grote machines wordt afval omgevormd tot ruwe olie. Apparaten die nieuwe energie maken uit verpulverde materialen, aangedreven door primitieve dieselmotoren die draaien op ons afvalplastic. Het werk toont een verwarrend beeld dat ons confronteert met de noodzaak om te veranderen.

Koehorst in ’t Veld zet in de installatie ‘De achtergrond’ het gebruik van petrochemische plastic af tegen dat van bio-plastic. Het gebruik van plastic is in een tijdspanne van zeventig jaar zo toegenomen dat nu jaarlijks hetzelfde gewicht als de complete wereldbevolking in kunststofmassa wordt geproduceerd. Het werk laat zien hoe de bio-based en de fossiele economie zich tot elkaar verhouden en waarom er meer nodig is dan een goed idee om een echte omwenteling te verwezenlijken.

Annemartine van Kesteren, conservator design: “Om te veranderen is verbeelding een krachtig instrument. Pas als je ziet, voelt of ruikt wat er anders kan, gaan we erin geloven. In de discussie die hieruit voortkomt, kun je een radicaal standpunt innemen en alles op dezelfde brandstapel gooien, of een meer pragmatische houding aannemen waarbij je zoekt naar een nieuwe balans met de natuur. Maar de noodzaak om anders te leven is urgenter dan ooit tevoren. Deze tentoonstelling biedt een alternatief voor de economie als onverbiddelijke productiemachine.”

Experiment

Museum Boijmans Van Beuningen is dicht, maar niet gesloten. We tonen en werken met de collectie in de wijk, bij de buren, in het buitenland en nu dus ook online. In december jl. werd de tentoonstellingsruimte in de Kathedraal van AVL Mundo omgebouwd tot een filmset en lichtte Boijmans al het tipje van de sluier door op Instagram de making of van dit project te delen. In deze tentoonstelling is nu het resultaat te zien en kan vrij worden genavigeerd rondom de verschillende werken. Een serie van interviews wordt afgewisseld met detail opnames en begeleidende teksten.

De tentoonstelling is samengesteld door conservator Annemartine van Kesteren en het concept voor de online omgeving is bedacht en uitgevoerd samen met Koehorst in ’t Veld en filmmaker Roel van Tour. ‘De afbreekeconomie’ is gerealiseerd met steun van het Mondriaan Fonds en het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie.